گونه‌های فرهنگ سیاسی در ایران معاصر و دلالت‌های آسیب‌شناختی آن برای ثبات سیاسی و جامعۀ مدنی

author

  • حامد شیری استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور
Abstract:

گونه‌شناسی فرهنگ سیاسی در ایران معاصر و بررسی آسیب‌شناختی آن از منظر مؤلفه‌های دوگانۀ توسعۀ سیاسی مسئلۀ اصلی مقالۀ حاضر است. استدلال نظری مقاله این است که چنانچه فرهنگ سیاسی یک جامعه و مؤلفه‌های اصلی آن تضمین‌کنندۀ ثبات سیاسی و تقویت‌کننده جامعۀ مدنی ـ به‌مثابۀ مؤلفه‌های اساسی توسعۀ سیاسی ـ نباشند، پیامدهای آسیب‌شناختی خواهند داشت. از نظر روش‌شناختی، مطالعۀ حاضر به شیوۀ اسنادی و با کاربرد روش‌های تفسیری و تحلیلی به اجرا در آمده است. فرهنگ سیاسی شبه‌طایفه‌ای و فرقه‌گرایانه، فرهنگ سیاسی چندپارۀ قومی، فرهنگ سیاسی توده‌ای، فرهنگ سیاسی دین‌محور و فرهنگ سیاسی هویت‌محور جوانان و زنان گونه‌های خاص و برجستۀ فرهنگ سیاسی در جامعۀ معاصر ایران هستند. ارزیابی تحلیلی و تفسیری گونه‌های فرهنگ سیاسی در ایران معاصر بیانگر این است که این گونه‌ها همگرایی زیادی با توسعۀ سیاسی ندارند و در مواردی ثبات سیاسی را تهدید و جامعۀ مدنی را تضعیف می‌کنند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر سیاستهای دولت بر وقوع توسعۀ سیاسی و شکل‌گیری جامعۀ مدنی در ایران

هدف: پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال بود که اساساً سیاست چه تأثیری بر روند توسعۀ سیاسی و به دنبال آن، تحقق جامعۀ مدنی منتج از آن در ایران داشته است. روش: در این تحقیق از روش کی...

full text

احیای فرهنگ سیاسی پژوهی و جایگاه آن در ایران

در سه دهه اخیر که با ارتقاء جایگاه فرهنگ در رشته‌ها و حوزه‌های مطالعاتی مختلف علوم انسانی و اجتماعی ویژگی می‌یابد، رشته علوم سیاسی هم شاهد چنین تحولی بوده است. بارزترین نمود این تحول، احیای فرهنگ سیاسی پژوهی است که در افزایش تأملات نظری و مطالعات تجربی مصداق می‌یابد. بنابراین، تولید داده‌های معتبر، بیشتر درباره فرهنگ سیاسی جوامع رونق فزاینده‌ای گرفته است. در نوشتار حاضر می‌کوشیم به پرسش‌های مرت...

full text

رویکرد بیلفلد و دلالت‌های آن برای تاریخ‌نگاری اندیشه سیاسی در ایران معاصر

مورخان بیلفلد، در کنار سایر مکاتب مهم تاریخ‌نگاری، در نیمة دوم قرن بیستم میلادی به موفقیت‌هایی در ارائة رویکردی جدید برای مطالعة پدیده‌های اجتماعی دست یافته‌اند. در این رویکرد، مورخان با تأکید بر نظریه‌های کلان علم اجتماع بر این باورند که مطالعة ساختارها، کلیت‌ها و روندها در یک برهة زمانی به‌خصوص دوران معاصر باید در دستور کار مورخ اجتماع باشد، در نتیجه، مطالعة سایر ابعاد پدیده‌ها باید داخل ...

full text

آسیب‌شناسی نسبت میان فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی در ایران

انقلاب شکوهمند اسلامی تحولی ژرف در کل تاریخ ایران به شمار می‌آید که دستاوردهای بزرگی که قابل قیاس با دوران گذشته نیست با خود به همراه آورده است. اما در زمینه توسعه سیاسی علی‌رغم بهبود نسبت به دوران گذشته با وضعیت مطلوبی که شایسته نظام اسلامی است فاصله بسیار دارد. این مقاله در تلاش است با طرح این پرسش که فرهنگ سیاسی چه تاثیری در مقوله توسعه سیاسی داشته است؟ با رهیافتی فرهنگی به آسیب شناسی این مس...

full text

دموکراسی و ثبات سیاسی

جامعه‌شناسان سیاسی در دهه اخیر به رابطه نوع نظام‌های سیاسی و میزان ثبات نظام توجه ویژه‌ای داشته‌اند. نظریه‌های موجود را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد: نظریه ثبات دموکراتیک، که معتقد است حاکمیت دموکراتیک نوعاً واجد ثبات بیشتری است و هرچه میزان دموکراسی افزایش یابد میزان ثبات نیز افزایش می‌یابد. نظریه ثبات غیردموکراتیک یا اقتدارگرا، برخلاف نظریه قبلی، معتقد است هرچه میزان اقتدارگرایی افزایش یابد می...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 1

pages  173- 189

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023